Ceremonia a ceremoniał

Bywają sytuacje, że gubimy się w znaczeniu słów ceremonia i ceremoniał. Niektóre osoby używają nawet tych sformułowań zamiennie. Czy mają rację? Przyjrzymy się znaczeniom ceremonii i ceremoniałowi.

Ceremonia (ang. ceremony, fr. céremonié) jest to uroczysty akt publiczny o charakterze oficjalnym.  Oparty jest on często na formach symbolicznych osadzonych w tradycji i kulturze danego społeczeństwa (religii, organizacji). Możemy powiedzieć, że jest skonwencjonalizowanym obrzędem bądź rytuałem.

Każdy z nas swego czasu uczestniczył w różnych wydarzeniach o ustalonym zgodnie z tradycją przebiegu, choćby w ceremoniach ślubnych czy pogrzebowych. A może działając w różnych organizacjach czy też należąc do różnych kręgów zainteresowań uczestniczymy choćby w ceremoniach hippicznych, jachtowych czy harcerskich?

Jakie typy ceremonii wyróżniamy? Może jest ich więcej natomiast wyróżniłem sześć typów ceremonii:

• państwowe (np. inauguracja nowej głowy państwa),
• kościelne (np. msza prymicyjna, czy ceremonia ślubna),
• uniwersyteckie (np. promocja doktora habilitowanego lub doktora),
• dworskie (np. koronacja),
• wojskowe (np. ceremonia przekazania awansów wojskowych),
• sportowe (np. otwarcie igrzysk olimpijskich).

Spotykamy również wiele ceremonii właściwych dla danej kultury, jak choćby sztuka ceremonialnego przyrządzania herbaty chanoyu, o której to ceremonii wielu z nas słyszało, a może niektórzy nawet brali w niej udział.

I teraz dochodzimy do sedna różnicy między ceremonią a ceremoniałem. Jeśli przebieg ceremonii jest ustalony prawnie lub spisany wziąwszy pod uwagę tradycję, wówczas mamy do czynienia z ceremoniałem.

Ceremoniał (ang.ceremonial,fr. cérémonial)jest to ujęty w formie przepisów wynikający z tradycji i zwyczajów zapis, dzięki któremu możemy poprowadzić daną ceremonię.

Można wyróżnić ceremoniał państwowy, dworski i dyplomatyczny, które w różnych okolicznościach mogą się przenikać. Na przykład uroczysta odprawa wart przed Grobem Nieznanego Żołnierza ma charakter ceremoniału państwowego z wykorzystaniem ceremoniału wojskowego i dyplomatycznego.

Ceremoniały posiadają też różne struktury państwowe (ceremoniał wojskowy, ceremoniał policyjny), uczelnie (ceremoniał akademicki), związki i stowarzyszenia (ceremoniał Polskiego Związku Łowieckiego, ceremoniał harcerski), kościoły i związki wyznaniowe (ceremoniał liturgiczny posługi biskupów), ceremoniał morski (podnoszenie gali banderowej).