Polskie hymny narodowe

Hymnem państwowym czy narodowym jest uroczysta pieśń czy utwór o charakterze patriotycznym, który jest jednym z symboli państwowych. Znamy i śpiewamy hymny państwowe, narodowe, religijne, wojskowe, akademickie, szkolne, różnych organizacji (np. harcerskie), a przy monarchiach koronacyjne. W historii Polski mamy kilka takich pieśni hymnicznych.

Najstarszą polską pieśnią patriotyczną śpiewaną (a capella) przez rycerstwo od XIII wieku była „Bogurodzica”. Była ona też hymnem (od XIV do XVIII w.) dynastii Jagiellonów Wielkiego Księstwa Litewskiego. „Bogurodzica” śpiewali rycerze polscy przed bitwą pod Grunwaldem (1410), Wiłkomierzem (1435), Warną (1444) czy Chocimiem (1621).

Równocześnie śpiewany był średniowieczny polski hymn „Gaude Mater Polonia”, którą polskie rycerstwo śpiewało po odniesionych zwycięstwach. Co ciekawe, pierwsza zwrotka tej pieśni śpiewana jest dalej jako pieśń podczas różnych uroczystości szkół wyższych.

W okresie oświecenia w XVIII wieku popularna była pieśń autorstwa Ignacego Krasickiego pt. „Hymn do miłości Ojczyzny”.

Utwór został stworzony jako hymn dla Szkoły Rycerskiej, czyli Akademii Szlacheckiego Korpusu Jego Królewskiej Mości i Rzeczypospolitej założonej w 1765 w Warszawie przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. „Hymn do miłości Ojczyzny” pełnił rolę hymnu narodowego w okresie rozbiorów.

 

W Królestwie Polskim w 1816 r. jako oficjalną pieśń ogłoszono „Hymn na rocznicę ogłoszenia Królestwa Polskiego z woli Naczelnego Wodza Wojsku Polskiemu do śpiewania podany” autorstwa Alojzego Felińskiego z muzyką Jana Nepomucena Kaszewskiego (obecnie jest to melodia uproszczona nawiązująca do pieśni „Serdeczna matko”). Została ona dedykowana Aleksandrowi I Romanowowi będącego jednocześnie królem Polski i carem Rosji. Znamy ją pod tytułem „Boże coś Polskę, a w oryginale w refrenie śpiewany był wers: „Naszego króla zachowaj nas panie”. Wers ten już od 1817 roku śpiewano ze słowami „Naszą ojczyznę racz nam wrócić Panie”. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku pieśń ta konkurowała z „Mazurkiem Dąbrowskiego” o uznanie za hymn państwowy.

Nie można nie wspomnieć o „Rocie”. Pierwotnie był to wiersz składający się z 4 zwrotek autorstwa Marii Konopnickiej opublikowany 7 listopada 1908 roku w „Gwiazdce Cieszyńskiej”.

„Rota” jako pieśń (3 zwrotki wiersza) została po raz pierwszy wykonana 15 listopada 1910 podczas uroczystości odsłonięcia pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie. Połączonymi chórami dyrygował kompozytor muzyki Feliks Nowowiejski. Po odzyskaniu niepodległości „Rota” pretendowała do uznania jako hymn państwowy. W latach 80. XX wieku była śpiewana podczas niezależnych uroczystościach patriotycznych ze zmienioną frazą drugiej zwrotki z „Aż się rozpadnie w proch i pył krzyżacka zawierucha” na „Aż się rozpadnie w proch i pył sowiecka zawierucha”.

Obecnie oficjalnym hymnem Państwowym Rzeczpospolitej Polskiej jest „Mazurek Dąbrowskiego” zwany też „Pieśnią Legionów Polskich we Włoszech”. Do melodii ludowej opartej na nutach mazura słowa napisał w 1 poł. lipca 1797 r. Józef Wybicki, będąc wówczas ze stacjonującymi legionami w Reggio nell’Emilia w Północnych Włoszech.

Mazurek Dąbrowskiego był śpiewany między innymi podczas wjazdu gen. H. Dąbrowskiego i J. Wybickiego do Poznania w listopadzie 1806 r., jak też powstania listopadowego, powstania styczniowego, przez Polaków na Wielkiej Emigracji, podczas I i II wojny światowej.

Od 27 lutego 1927 roku „Mazurek Dąbrowskiego” jest oficjalnym hymnem państwowym Rzeczypospolitej Polskiej. Potwierdzono to w Rozdziale I, art. 28 pkt 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. Aktualnie obowiązującym słowami hymnu jest tekst (załącznik nr 4) zamieszczony wraz zapisem nutowym (załącznik nr 5) w Ustawie o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej.

Jeszcze Polska nie zginęła,
Kiedy my żyjemy.
Co nam obca przemoc wzięła
Szablą odbierzemy.

Marsz, marsz, Dąbrowski,
Z ziemi włoskiej do Polski.
Za twoim przewodem
Złączym się z narodem.

Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę,
Będziem Polakami.
Dał nam przykład Bonaparte,
Jak zwyciężać mamy.

Marsz, marsz Dąbrowski…

Jak Czarniecki do Poznania
Po szwedzkim zaborze,
Dla ojczyzny ratowania
Wrócim się przez morze.

Marsz, marsz, Dąbrowski…

Już tam ojciec do swej Basi
Mówi zapłakany –
Słuchaj jeno, pono nasi
Biją w tarabany.

Marsz, marsz Dąbrowski…

 

 

źródła:

https://bibliotekapiosenki.pl/utwory/Bogurodzica

https://pl.wikipedia.org/wiki/Gaude_Mater_Polonia

Hymn do miłości Ojczyzny

https://bibliotekapiosenki.pl/utwory/Rota_(Nie_rzucim_ziemi_skad_nasz_rod_)

https://mswia.gov.pl/ftp/MINIPRZEWODNIK__MSWiA_DO_CZYTANIA.pdf

 

Fotografie pochodzą z domeny publicznej (Wikipedia) z możliwością ich bezpłatnego kopiowania.

Add a Comment

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *